Resmi Gazete Tarihi: 27.03.2004 Resmi Gazete Sayısı: 25415

Bakanlık Adı : Maliye Bakanlığı
Tebliğin Adı                  : Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliği
Tebliğ No :  
R. Gazete Tarihi : 27/3/2004
R. Gazete Sayısı : 25415

 

SERBEST MUHASEBECİLİK, SERBEST MUHASEBECİ MALİ

MÜŞAVİRLİK VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK

KANUNU GENEL TEBLİĞİ

SIRA NO: 35

 

3568 sayılı Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu(1)’nun 12 nci maddesi ile Yeminli Mali Müşavirlerin Tasdik Edecekleri Belgeler, Tasdik Konuları, Tasdike İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik(2)’in 7 nci maddesinin ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu(3)’nun mükerrer 227 nci maddesinin Maliye Bakanlığı’na vermiş olduğu yetkiye istinaden “yatırım indirimi” ile ilgili işlemler yeminli mali müşavirlerin tasdik edeceği konular kapsamına alınmış ve gerekli açıklamalar 7(4), 18(5) ve 20(6) Sıra No.lu Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliğlerinde ve diğer ilgili genel tebliğlerde yapılmıştır.

Yukarıda belirtilen yetkilere dayanılarak mükelleflerin, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu(7)’nun 19 uncu maddesine göre “yatırım indirimi” istisnasından yararlanmaları için aranan şartları taşıdıklarının yeminli mali müşavirlerce tasdikine ilişkin usul ve esaslar ile gerek 24/04/2003 tarihinde yürürlüğe giren anılan madde uyarınca ve gerekse bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce mevcut bulunan düzenleme uyarınca yatırım indirimi istisnasından yararlanmak için yeminli mali müşavir tasdik raporu ibraz zorunluluğuna ilişkin hadler bu Tebliğle belirlenmektedir. Gelir Vergisi Kanunu’nun 19 uncu maddesi ile bu maddenin uygulamasına ilişkin yapılan düzenlemeler ve bu Genel Tebliğ hükümleri birlikte mütalaa olunacaktır.

I — YATIRIM İNDİRİMİ TASDİK İŞLEMLERİNDE UYULMASI GEREKEN USUL VE ESASLAR İLE TASDİK ZORUNLULUĞUNA İLİŞKİN HADLERİN BELİRLENMESİ:

1. Tasdik Zorunluluğu Getirilen Yatırım Tutarı:

Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, Gelir Vergisi Kanunu’nun 19 uncu maddesi kapsamında 2003 yılı içinde yaptıkları 250 milyar lirayı aşan yatırım harcamalarının istisnadan yararlanabilmesi için, bu işlemlerini yeminli mali müşavirlere tasdik ettirmeleri zorunludur.

Gelir Vergisi Kanunu’nun geçici 61 inci maddesinin birinci fıkrası hükmü uyarınca, 24/04/2003 tarihinden önce yürürlükte bulunan hükümlere göre yatırım indirimi istisnasından yararlanmaya devam etmek isteyen mükelleflerin de, 2003 yılı içinde yaptıkları 250 milyar lirayı aşan yatırım harcamalarının istisnadan yararlanabilmesi için bu işlemlerini yeminli mali müşavirlere tasdik ettirmeleri zorunludur.

2. Tam Tasdik Yaptıran Mükellefler:

Yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyanname ve eklerinin tasdiki (tam tasdik) için sözleşme düzenlemiş olan mükelleflerin, yatırım indirimi istisnasından yararlanmaları için ayrıca yatırım indirimi istisnası tasdik raporu ibraz etmelerine gerek bulunmamaktadır. Ancak, bu mükelleflerin yatırım indirimi istisnasına konu teşkil eden işlemlerinin yeminli mali müşavirlerce tasdiki için bu Tebliğ ve ilgili diğer mevzuat çerçevesinde yapılan inceleme ve tetkiklere tam tasdik raporunun ayrı bir bölümünde yer verilmesi gerekmektedir.

3. Tasdik İşleminin Yaptırılmaması veya Tasdik Raporlarının Zamanında İbraz Edilmemesi:

Yatırım indirimi için öngörülen diğer şartlar yerine getirilmiş olsa dahi Bakanlığımızca tasdik zorunluluğu getirilen “yatırım indirimi” istisnasına konu teşkil eden işlemlerin yeminli mali müşavirlere tasdik ettirilmemesi veya tasdik raporunun süresinde ibraz edilmemesi hallerinde istisnadan yararlanılması mümkün değildir.

4. Tasdik Raporunun İbraz Süresi:

Tasdik raporlarının ilgili yıl gelir veya kurumlar vergisi beyannameleri ile birlikte veya beyannamenin verildiği ayı takip eden iki ay içerisinde verilmesi gerekir.

II — YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLERİN YATIRIM İNDİRİMİ İSTİSNASI KONUSUNDA YAPACAKLARI ARAŞTIRMA VE İNCELEMELER:

3568 sayılı Kanunun 12 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü ile tasdike ilişkin usul ve esasların belirlenmesi yetkisi Maliye Bakanlığına verilmiş ve bu yetkinin çıkarılacak yönetmeliklerle kullanılacağı hüküm altına alınmıştır. Tasdik işlemi ile ilgili araştırma ve incelemelerin planlanması, kanıtların toplanması, denetim teknikleri ve tasdike ilişkin diğer usul ve esaslar Yeminli Mali Müşavirlerin Tasdik Edecekleri Belgeler, Tasdik Konuları, Tasdike İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’te açıklanmıştır.

Anılan Yönetmeliğin 14 üncü maddesinde yeminli mali müşavirlerin tasdik çalışmasının yürütülmesi sırasında tasdik konusu ve kapsamı ile ilgili yeterli miktarda güvenilir kanıtları toplamak zorunda oldukları belirtilmiş ve kanıt miktarının yeterli olup olmadığının belirlenmesinde, kanıtın nitelik ve nicelik açısından önemi, hatalı veya hileli olma riski, güvenilirliği gibi hususların göz önünde bulundurulacağı açıklığa kavuşturulmuştur. Maddenin devamında ise kanıt toplamanın amacı açıklanmıştır.

Anılan Yönetmeliğin 15 inci maddesinde ise yeminli mali müşavirlerin tasdik çalışmalarının yürütülmesinde kanıtları hangi tekniklerle toplayacakları konusu düzenlenmiş olup bu düzenleme uyarınca yeminli mali müşavirlerin kanıtları; sayım ve envanter incelemesi, belge incelemesi, bilgi toplama, doğrulama, karşılaştırma ve puantaj, analitik inceleme ve benzeri tekniklerle toplamaları gerekmektedir.

Belirtilen bu hükümler uyarınca, yeminli mali müşavirler yatırım indirimi istisnası tasdik incelemeleri yaparken yeterli miktarda güvenilir kanıtı toplamakla yükümlüdürler. Bu yükümlülüğün yerine getirilebilmesi için, diğer kanıt toplama ve denetim teknikleri yanında rapor dispozisyonunda yer alan hususlar da dikkate alınarak aşağıda belirtilen araştırma ve incelemelerin yapılması zorunludur.

1 – Karşıt inceleme

Yeminli mali müşavirlerin yatırım indirimi istisnası tasdiki çalışmalarında karşıt inceleme yapmaları zorunludur. Karşıt incelemelerin 27(8) ve 29(9) Sıra No’lu Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliğlerinde belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde yapılması gerekmektedir.

2 – Üretici veya ithalatçı firma bilgileri ile diğer belgeler

a – Yeminli mali müşavirler yatırım indirimi istisnası incelemelerinde satın alınan amortismana tabi iktisadi kıymeti üreten veya ithal edilmiş ise ihraç eden firmaya ilişkin; firma unvanı, adres, telefon, faks, varsa e-posta, internet ağı gibi bilgileri araştıracaklardır. Yurtdışındaki ihracatçının iktisadi kıymeti bir başka ülkeden alarak ihracat yapıyor olması halinde ihracatçı bilgileri yanında menşe ülkedeki üreticinin belirtilen bilgilerini de elde etmeye çalışacaklardır.

b – Yatırımla ilgili varsa; fizibilite raporu ve üretici belgesi, taşıma belgesi, montaja ilişkin bilgi ve belgeler ile ithal edilmiş ise eşyanın gümrük hattından geçiş belgesi örneklerinin doğruluğu araştırılacak ve raporun ilgili bölümlerinde bu konuda yapılan çalışmalar hakkında bilgi verilecektir.

3 – Yatırım harcamalarına ilişkin borçlanma ve/veya ödeme bilgi ve belgeleri

İktisadi kıymetlere ilişkin olarak yapılan ödeme ve/veya borçlanma bilgi ve belgeleri (sözleşme, banka havalesi, çek vb) ile borç-alacak ilişkileri irdelenerek birbirlerini doğrulayıp doğrulamadıkları araştırılacaktır. Ayrıca, tevsik zorunluluğu kapsamında bulunan ödemelerin Vergi Usul Kanununun mükerrer 257 nci maddesi hükmü uyarınca yayımlanan 320(10), 323(I1) ve 324(12) Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri hükümlerine uygun olarak yapılıp yapılmadığı kontrol edilecektir. Kayıtlara yansıtılan harcamalarla fiili yatırımlar arasındaki uygunluk kontrol edilecektir.

4 – Kullanıma hazır halde bulunma

Yatırım indirimi istisnasına konu iktisadi kıymet, yatırımın yapıldığı yerde fiziki olarak gözlem suretiyle kontrol edilecek, iktisadi kıymetin yeni olduğu, kullanıma hazır olduğu veya kullanılmaya başlanıldığı tespit edilecektir.

5 – Harcamalarla ilgili diğer belgelerin incelenmesi

Yatırım indirimi istisnasına konu harcamalarla ilgili karşıt inceleme yapılması zorunlu olmayan belgeler ile diğer belgelerin de hukuki geçerliliği ve gerçek durumu yansıttığı tespit edilecek ve şüphelenilen durumlarda ilgili mükellefler hakkında vergi daireleri ve diğer kamu idarelerinden bilgi alınarak gerekli araştırma yapılacaktır.

III — YATIRIM İNDİRİMİ TASDİK RAPORLARINDA BULUNMASI ZORUNLU BİLGİLER:

Yeminli mali müşavirlerce yürütülecek incelemelerde yatırım indirimi mevzuatına ilişkin hükümlere uyulup uyulmadığı, zorunlu araştırma ve inceleme sonuçları ile rapor dispozisyonunda yer alan asgari hususlar da dikkate alınarak araştırılması zorunludur.

Yatırım indirimi istisnasından yararlanılmasına ilişkin tasdik raporları, bu Tebliğin (1) ve (2) numaralı ekini oluşturan rapor dispozisyonuna uygun olarak hazırlanır ve rapor içeriği itibariyle dispozisyonda yer alan hususlara ayrıca yer verilmelidir. Yeminli mali müşavirin gerekli gördüğü diğer belgeler ve inceleme kanıtları raporun eklerini oluşturur.

Tasdik raporlarının “Sonuç” bölümünde, bu Tebliğde belirtilen konuların incelenip incelenmediği, mükellefin aranan şartlara sahip olup olmadığı, yatırım indirimi istisnasına konu olan amortismana tabi iktisadi kıymetlerin toplam tutarı ile bu yatırımlar nedeniyle uygulanacak yatırım indirimi istisna tutarı mutlaka belirtilecektir.

IV — YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLERİN MÜTESELSİL SORUMLULUĞU:

Yeminli mali müşavirlerin yapacakları tasdik incelemelerinin amacı vergi istisnasından faydalanmak için gerekli şartların yerine getirilip getirilmediğini ve vergi matrahını oluşturan gelir ve kurumlar vergisi beyanlarının doğruluğunu araştırmak, tespit etmek ve sağlamaktır. Bu nedenle yeminli mali müşavir gerçek durumu tespit etmek için her türlü belgeden yararlanmak ve her türlü inceleme tekniklerini kullanmak zorundadır.

İmza ve mühür kullanmak suretiyle tasdik yapan ve tasdik raporu düzenleyen yeminli mali müşavirler tasdik kapsamı ile sınırlı olmak üzere tasdikin doğruluğundan sorumludurlar. Yeminli mali müşavirler, yaptıkları tasdikin doğru olmaması halinde ziyaa uğratılan vergilerin ve kesilecek cezaların ödenmesinden mükellefle birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulurlar.

Tebliğ olunur.

 

                                                                                            

(1) 13/06/1989 tarih ve 20194 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

(2) 02/01/1990 tarih ve 20390 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

(3) 10/01/1961 tarih ve 10703 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

(4) 30/01/1993 tarih ve 21481 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

(5) 30/07/1995 tarih ve 22359 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

(6) 19/02/1996 tarih ve 22559 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

(7) 06/01/1961 tarih ve 10700 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

(8) 06/12/2000 tarih ve 24252 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

(9) 02/03/2001 tarih ve 24334 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

(10) 04/07/2003 tarih ve 25158 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

(11) 01/08/2003 tarih ve 25186 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

(12) 28/10/2003 tarih ve 25273 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

 

 

EK 1 : Yeminli mali müşavirlik yatırım indirimi tasdik raporu kapak örneği

EK 2 : Rapor dispozisyonu

EK: l

 

 

 

Rapor Sayısı : YMM…./….-….                                                                                ………………..

Rapor Ekleri :                                                                                                              …./…./…..                                    

YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK

YATIRIM İNDİRİMİ

TASDİK RAPORU

 

                                                                      Adı Soyadı                            :

İncelemeyi yapan                                       Bağlı Olduğu Oda              :

    Yeminli Mali

      Müşavirin                                             Büro Adresi                         :

 

                                                                      Telefon Numarası               :

 

 

        Dayanak                                              Günü                                     :

  Sözleşmesinin

                                                                      Sayısı                                    :

 

 

                                                                      Adı Soyadı (Unvanı)            :

 

                                                                      Adresi                                   :

 

      Mükellefin                                            Vergi Dairesi                      :

 

                                                                      Hesap No.su                         :

 

                                                                      Telefon Numarası               :

 

 

İnceleme Dönemi                                                                                     :

 

Yatırım Konusu                                                                                       :      

 

Toplam Yatırım Harcaması Tutarı                                                      :      

Yararlanması Uygun Görülen              

Toplam İndirim Tutarı                                                                           : 

 

SONUÇ                 :

EK: 2

RAPOR DİSPOZİSYONU

 

             I — GENEL BİLGİ:

             Bu bölümde en az aşağıdaki bilgiler yer alacaktır:

             – Mükellefin adı, soyadı, ünvanı, sermayesinin % 10 ve daha fazla paylı ortaklarının adları ve adresleri,

             – Mükellefin iştigal konusu,

             – Mükellefin ve varsa ortaklarının bağlı bulunduğu vergi dairesi, hesap numarası.

             – Mükellefin ticaret sicil kaydı, sicil numarası,

             – Yatırım dönemine ilişkin bilanço ve gelir tablosu,

             – Yatırıma ilişkin genel bilgiler,

             – Yatırım indirimi istisnalarının safi kurum kazancına uygulanıp uygulanmadığı,

             – Tasdik işlemine konu istisnanın Gelir Vergisi Kanununun Ek l- 6 ncı maddelerinde yapılan düzenlemelere göre uygulanacak olması halinde, istisnaların gelir vergisi tevkifatına tabi tutulup tutulmadığı,

             – Muhasebeden veya muhasebe denetiminden sorumlu olanların adları ile serbest muhasebeci, serbest muhasebeci mali müşavir veya yeminli mali müşavir ünvanına sahip olup olmadıkları,

             – Gerekli görülen diğer hususlar.

             II — USUL İNCELEMELERİ:

             Bu bölümde en az aşağıdaki bilgilere yer verilecektir:

             – Bilanço esasına göre defter tutulup tutulmadığı,

             – Yasal defterlerin tasdikine ilişkin bilgiler,

             – Defter kayıtlarına dayanak teşkil eden belgelerin usulüne uygun olup olmadığı, gerçeği yansıtıp yansıtmadığı,

             – Defter kayıtlarının kayıt nizamına, muhasebe ilkelerine uygun olup olmadığı,

             – Mükelleflerin kayıtlarının hesaplanan ve yararlanılan yatırım indirimi istisnası tutarlarının yıllar itibariyle takibini yapacak şekilde tutulup tutulmadığı,

             – Beyannamelerin zamanında verilip verilmediği.

             – Gerekli görülen diğer hususlar.

             III — HESAP İNCELEMELERİ:

             Bu bölümde en az aşağıdaki hususların belirtilmesi zorunludur:

             – Yeminli mali müşavirler bu bölümde ayrıca topladıkları kanıtların yeterli miktarda ve güvenilir olduğunu, izledikleri denetleme yöntem ve tekniklerinin tasdik ettikleri yatırım indirimi istisnası açısından uygun ve yeterli olduğunu açıklayacaklardır,

             – Yatırım indirimine konu aktif değerin mükellef faaliyetinde kullanılıp kullanılamayacağı,

             – Amortismana tabi iktisadi kıymetin yatırım indirimine konu olup olmadığı ve buna ilişkin   belgelerin ayrıntılı listesi ile tutarları,

             – Yatırım indirimine konu aktif değerlerin yeni ve kullanıma hazır vaziyette olup olmadığı,

             – Yatırım indiriminin hesaplanmasında yatırım indirimine konu amortismana tabi iktisadi kıymetlerin maliyet bedelinin %40’nın esas alınıp alınmadığı,

             – Kurumların, birleşme, devir veya nev’i değişikliklerinde, yatırım indirimi uygulamasının yeni şirketçe yapılabilmesi için; birleşme, devir ve nev’i değişikliğinin Kurumlar Vergisi Kanununun ilgili maddelerinde öngörülen şekilde yapılıp yapılmadığının ve yatırım indiriminden yararlanma şartlarının mevcut olup olmadığının,

             – Açılan akreditif için yatırım indirimi uygulanıp, uygulanmadığının, (Akreditif gayri kabil rücû akreditif olsa dahi kati ithalleri yapılıp gümrükten çekilerek aktif bir hesaba alınması halinde harcama sayılarak yatırım indirimi uygulanması mümkündür.)

             – İncelemenin sağlıklı ve amacına uygun sonuçlandırılabilmesi için gerekli olabilecek diğer konuların irdelenmesi,

             – Yararlanılacak yatırım indirimi istisnası tutarı ve hesaplama şekli, (Endeksleme uygulaması ile enflasyon düzeltmesi yapılıp yapılmadığı da belirtilecektir.)

             – Yatırım indirimi istisnasının Gelir Vergisi Kanununun 19 uncu maddesine mi yoksa bundan önceki düzenlemeye göre mi yapıldığı hususunda gerekli ayrımın yapılıp yapılmadığı,

             – Yatırım İndirimi İstisnası Uygulamasının doğruluğu,

             – Tasdik işlemi için gerekli görülen diğer hususlar.

             IV — SONUÇ

             Yeminli mali müşavir, mükelleflerinin ilgili dönem hesaplarının yatırım indirimi yönünden incelenmesinden, fiili durumun, muhasebe kayıt ve belgelerin ilgili mevzuata uygunluğunun ve doğruluğunun araştırıldığını belirterek, kazançtan indirilecek yatırım indirimi istisnasının ne kadar olduğu konusundaki görüşünü kesin olarak ifade edecektir.

 

 

                                                                                                                                      YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR

                                                                                                                                                Adı ve Soyadı

                                                                                                                                          İmza-Mühür