SOSYAL SİGORTALAR KURUMU SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER İLE

YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLERCE İŞYERİ KAYITLARININ İNCELENMESİNİN

USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELİĞİN

UYGULANMASINA DAİR TEBLİĞ

Amaç

Madde 1 — Bu Tebliğin amacı, 14/07/2004 tarih ve 25522 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sosyal Sigortalar Kurumu Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ile Yeminli Mali Müşavirlerce İşyeri Kayıtlarının İncelenmesinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin uygulanması ile ilgili olarak meslek mensuplarınca tanzim edilecek raporların usul ve esaslarını düzenlemektir.

Kapsam

Madde 2 — Bu Tebliğ, Kurumdan ilişiksizlik belgesi alması gereken ve Kurumda müstakilen tescil edilmiş olan ihaleli işler ile özel bina inşaatı işyerleri işverenlerini kapsar.

Tanımlar

Madde 3 — Bu Tebliğde geçen;

İnceleme

Madde 4 — İhale konusu işler ile özel bina inşaatı işyerleri ile ilgili olarak Kurumdan ilişiksizlik belgesi talep eden işverenlerin işyeri kayıtları; Kurumun denetim yetkisi saklı kalmak kaydıyla bu işyerlerinden dolayı Kuruma bildirilen işçilik, başka bir anlatımla sigorta primleri hesabına esas tutulan kazançlar tutarının işyeri kayıtları ile uygunluğu ve Kuruma yeterli işçilik bildirilmediğinin saptanması halinde, bildirilmiş olması gereken fark işçilik tutarının tespiti amacıyla 01/06/1989 tarih ve 3568 sayılı Kanuna göre, Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliğince ruhsat verilmiş çalışanlar kütüğüne kayıtlı meslek mensupları tarafından incelenebilecektir.

İncelemede Dikkate Alınacak Hususlar

Madde 5 — İnceleme aşağıdaki esaslar dahilinde yapılır.

a) İhale konusu işlerde;

Meslek mensuplarınca, ihale konusu işlerden dolayı Kuruma yeterli işçilik miktarının bildirilmiş olup olmadığının tespiti amacıyla Yönetmeliğin 1 ve 2 nolu ekinde yayımlanan şekle uygun olarak düzenlenecek raporlarda, Yönetmeliğin 5 inci maddesinin (a) fıkrasında belirtilen hususların yanı sıra;

1) İhale konusu işin kesin kabulünün ya da geçici kabulünün noksansız yapıldığına ilişkin bilgilere, bu hususları kanıtlayan ihale makamının yazısı da eklenerek,

2) İhale konusu iş ile ilgili malzeme fiyat farkı ve akreditif bedeli varsa, her birinin tutarı ayrı ayrı belirtilmek suretiyle ve bu ödemeler dahil edilerek işverene idarece ödenen toplam istihkak miktarına,

3) İşin tanımı yapılarak incelemede dikkate alınan asgari işçilik oranına,

4) İşin sözleşmesinde çalıştırılacak işçi sayısının belli olup olmadığına, belli ise öncelikle bu işçilerin sigortalılık niteliğine, ücretlerinin işyeri kayıtlarına muhasebe usul ve kaidelerine uygun olarak intikal ettirilip ettirilmediğine, ayrıca bunların prime esas kazançları ile prim ödeme gün sayılarının Kuruma eksiksiz bildirilmiş olup olmadığına, sözleşmede çalıştırılması öngörülen işçi sayısı nazara alınarak, işyeri kayıtlarından çalıştırıldığı tespit edilen işçiler ile ücretlerine aylar itibariyle,

5) İdarece, işverene ödemelerin/istihkakların döviz şeklinde yapılması halinde döviz tutarının, ödemenin yapıldığı tarihteki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca belirlenen döviz satış kuru üzerinden Türk Lirasına çevrilerek bulunan tutara,

6) İhaleli işin birden fazla konuyu kapsıyor olması ve her bir işin asgari işçilik oranının bilinmesi halinde, işverenin bu husustaki yazılı isteğinin Kuruma ayrıca dilekçe ile bildirilmesi kaydıyla, bu işlerin en yükseğine ilişkin asgari işçilik oranı dikkate alınarak yapıldığına,

Açıkça ve ayrıntılı olarak yer verilecektir.

b) Gerçek veya tüzel kişiler tarafından yapılan özel bina inşaatı işyerlerinde;

Yönetmeliğin 5 inci maddesinin (b) fıkrasında belirtilen hususların yanı sıra; meslek mensuplarınca işyeri kayıtlarının incelenmesi sonucunda;

1- Özel bina inşaatlarının maliyet bedeli, binanın ruhsatnamesinde kayıtlı yüzölçümü ile sınıfı ve grubuna göre belirlenen birim maliyet bedelinin çarpımı suretiyle hesaplanacaktır. Ancak, işyeri kayıtlarından saptanacak maliyetin daha fazla olması halinde, Kuruma bildirilmiş olması gereken asgari işçilik miktarının hesabı bu maliyet üzerinden yapılacaktır.

2- Bu hesaplamada, her yıl inşaatın sınıfı ve grubuna göre Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca tespit edilen ve Kurumca çıkarılan genelgelerde belirtilen birim maliyet bedelleri dikkate alınacaktır.

3- İnşaat ruhsatnamesinde belirtilen inşaatın sınıfı ve grubundan yüksek ya da yüzölçümünden daha fazla yapıldığı anlaşılan özel bina inşaatlarında, tespit edilen sınıf veya grup ya da yüzölçümü esas alınacaktır.

4- Başladığı yıl içinde bitirilmiş olan inşaatın maliyetinin hesabında o yıl için tespit edilen, başladığı yıldan sonraki yıllarda tamamlanmış inşaatın maliyetinin hesabında ise bitirildiği yıldan bir önceki yıla ait birim maliyet bedeli esas alınacaktır.

Örneğin, 05/06/2003 tarihinde başlayan ve 22/06/2004 tarihinde bitirilmiş bulunan inşaatın maliyeti, 2003 yılı için belirlenmiş olan birim maliyeti inşaatın yüzölçümü ile çarpılmak suretiyle hesaplanacaktır.

2003 yılından önce başlayıp, 01/05/2004 tarihinden sonra bitirilen binaların maliyeti ise, işverenlerin mağduriyetine meydan verilmemesi için, 01/05/2004 tarihinden önceki ve sonraki sürede yapılan uygulamalar dikkate alınarak ayrı ayrı hesaplanacak, bu suretle bulunan iki ayrı birim maliyet bedelinin aritmetik ortalamasının alınmasıyla ve binanın yüzölçümü ile çarpılması suretiyle hesaplanacaktır.

Örnek-1- 05/05/1999 ile 22/06/2004 tarihleri arasında yapılan ve III’üncü sınıf A grubunda bulunan 3000 m² yüzölçümündeki bir binanın birim maliyet bedelleri aşağıda gösterilmiştir.

Bu durumdaki inşaatın maliyeti:

60.546.100 + 99.901.000 + 123.000.000 + 202.950.000       486.397.100

——————————————————————– = —————- = 121.599.275.-TL

                                               4                                                        4

121.599.275 + 264.000.000           385.599.275

———————————— = —————— = 192.799.638.-TL

                      2                                       2

192.799.638 X 3000 m2 = 578.398.914.000.-TL olarak hesaplanacaktır.

Örnek-2- Sınıfı ve grubu yukarıda belirtilen ve 01/02/2000 ile 30/07/2007 tarihleri arasında yapılan ve birim maliyet bedellerinin de aşağıda olduğu gibi varsayıldığında 3000 m² yüzölçümündeki bir binanın toplam maliyeti aşağıdaki şekilde olduğu gibi;

Bu durumdaki inşaatın maliyeti:

99.901.000 + 123.000.000 + 202.950.000 + 264.000.000      689.851.000

——————————————————————– = —————- = 172.462.750 TL

                          4                                                                            4

172.462.750 + 320.000.000           492.462.750

———————————— = —————— = 246.231.375 TL

                      2                                       2

246.231.375 TL X 3000 m2 = 738.694.125.000-TL olarak hesaplanacaktır.

Yukarıda belirtilen inşaat işyerlerinde işe başlanılan ve bitirilen yıllarda faaliyet olması kaydıyla, aradaki yılların bazılarında (örneğin 2001 ve 2003 yıllarında) kısmen veya tamamen faaliyette bulunulmamış olsa bile, bu durum bina maliyetinin hesaplama şeklini değiştirmeyecektir.

Görüldüğü gibi, bu durumdaki bina inşaatlarının maliyetinin hesabında Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği 01/05/2004 tarihinden önceki ve sonraki hesaplama yöntemleri dikkate alınmak suretiyle işlem yapılmıştır.

5- Meslek mensuplarınca yapılacak inceleme sonucunda düzenlenecek raporlarda, inşaatın başladığı ve bittiği tarihlere, bu hususu kanıtlayan işverence resmi makamlardan alınmış belge de rapora eklenmek kaydıyla yer verilecektir.

Konuya ilişkin raporlar, işin bittiği tarihten sonra düzenlenecektir.

6- İnşaat ruhsatnamesi olmayan, ruhsatnamesi olmakla birlikte imar mevzuatına göre ruhsatı hükümsüz olan veya Kurumda tescil edilmemiş bulunan ya da tescilli olmasına rağmen, Kanunun 79 uncu maddesinin birinci fıkrası ve Sosyal Sigortalar Kurumu Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği uyarınca düzenlenmesi gereken prim belgeleri Kuruma hiç verilmemiş olan bina inşaatı işyerleri ile tamamlanmamış bina inşaatı işyerleri hakkında bu Yönetmelik hükümlerine göre rapor düzenlenmeyecektir.

7- İnşaatın başladığı tarihi kanıtlayan resmi belgedeki tarihin, işyeri bildirgesinde belirtilen sigortalı çalıştırılmaya başlanılan tarihten önceki bir tarih olması halinde, resmi belgedeki tarih tescil tarihi olarak kabul edilecektir.

Kanıtlayıcı nitelikte resmi belge ibraz edilememesi durumunda ise, işyeri bildirgesindeki tarih ruhsat tarihinden önceki bir tarih olmaması kaydıyla, ruhsat tarihi tescil tarihi olarak dikkate alınacaktır.

Bu duruma göre, işyerinin tescil tarihinin geriye götürülmesi gereken hallerde, düzenlenecek olan raporda Kanunun 140 ıncı maddesinin (a) fıkrasına göre idari para cezası uygulanması gerektiği önerilecektir.

c) Ortak hükümler;

İnceleme yapılırken, ihale konusu işlerde kesin kabulün ya da geçici kabulün noksansız yapıldığı, bina inşaatı işyerlerinde ise inşaatın bitirildiği tarihe kadar Kuruma bildirilmiş olan işçilik miktarı dikkate alınacaktır.

İhale konusu işlerde işverene ödenen toplam istihkak tutarına, özel bina inşaatlarında ise binanın toplam maliyet bedeline, herhangi bir eksiltme yapılmadan işin asgari işçilik oranı uygulanmak suretiyle hesaplanan asgari işçilik miktarının, işin bitirildiği tarihe kadar Kuruma bildirilmiş olan prime esas kazançlar toplamından fazla olması durumunda, Yönetmeliğin “İnceleme Yapılması” başlıklı 5 inci maddesinin “c-Ortak hükümler” kısmında açıklanan ve işveren kayıtlarında yer alan ödemelerin katma değer vergisi dışındaki tutarları,

– Malzemeli işçilik içeriyorsa, faturalardaki malzeme-işçilik ayrımı yapılmaksızın toplam fatura bedeli ile hafriyat ve nakliyat bedelleri, Yönetmelikte öngörülen koşullar dikkate alınarak ihaleli işlerde toplam istihkak tutarından, bina inşaatlarında ise toplam maliyet bedelinden,

– Salt işçilik ihtiva ediyorsa (malzemesiz), bu defa Kuruma bildirilmiş olması gereken asgari işçilik tutarından,

Düşülecektir.

Bu şekilde yapılan inceleme sonucunda, Kuruma bildirilmiş olan prime esas kazançlar toplamının hesaplanan asgari işçilik tutarı ile aynı veya fazla olduğunun anlaşılması durumunda, işverene, Yönetmelik ekindeki belgeler ile birlikte, ilişiksizlik belgesi verilebileceğine dair rapor düzenlenecektir.

Örnek:

İlk değerlendirme;

500.000.000.000 – 150.000.000.000 = 350.000.000.000.-TL. (Bakiye istihkak tutarı)

350.000.000.000 X %10 = 35.000.000.000.-TL. Kuruma bildirilmiş olması gereken asgari işçilik tutarı olacaktır. Kuruma bildirilmiş olan tutar, bu şekilde yapılan hesaplama sonucunda bulunan tutar ile aynı veya fazla ise, yeterli işçilik bildirilmiş olacağından, işyeri kayıtlarının geçerli olması ve işverenin Kuruma borcunun bulunmaması kaydıyla ve raporda bu hususlar belirtilmek suretiyle ilişiksizlik belgesi verilebileceği hususunda öneride bulunulacaktır.

Kuruma bildirilmiş olan tutar, yukarıda belirtilen hesaplama sonucunda bulunan tutardan az ise, bu kez 35.000.000.000 – 10.000.000.000 = 25.000.000.000.-TL. ile Kuruma bildirilmiş olan tutar kıyaslanacaktır. Bu kıyaslama sonucunda Kuruma bildirilmiş olan tutar, 25.000.000.000.-TL veya daha fazla ise yine ilişiksizlik belgesi verilebileceğine ilişkin rapor düzenlenebilecektir.

Görüldüğü gibi, Kuruma bildirilmiş olması gereken asgari işçilik miktarının tespitinde faturalı ödemeler dikkate alınmış olduğundan, inceleme sırasında işin asgari işçilik oranından herhangi bir eksiltme yapılmamıştır.

Buna karşın, işyeri kayıtlarının incelenmesi sonucunda Kuruma eksik işçilik bildirildiğinin tespiti halinde, bildirilmeyen tutar, faaliyette bulunulan son aya maledilecek ve bildirilmeyen fark işçilik matrahı üzerinden primin tahsil edilmesi ve ayrıca 506 sayılı Kanunun 140 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin üçüncü alt bendinin son paragrafı uyarınca eksik işçilik tutarının maledildiği son aydan dolayı aylık asgari ücretin üç katı tutarında ve aynı maddenin (d) fıkrasına istinaden de işyeri kayıtlarının, eksik işçilik tutarının maledildiği son aydan dolayı geçersizliği (506 sayılı Kanunun 130 uncu maddesinin sekizinci fıkrası ve Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 25/c maddesinde belirtildiği üzere) nedeniyle tutulan defter türü nazara alınarak idari para cezası verilmesi gerektiği raporda önerilecektir.

Meslek mensuplarının inceleme yapabileceği faaliyet dönemi

Madde 6 — Yönetmeliğin 01/05/2004 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlüğe girmiş olması nedeniyle, bu tarihten önce bitirilmiş olan ihale konusu işler ile özel bina inşaatı işyerleri hakkında meslek mensuplarınca inceleme yapılması mümkün bulunmamaktadır. Bununla birlikte, yapımına 01/05/2004 tarihinden önce başlanılan ve bu tarihten sonra bitirilen söz konusu işyerlerinden dolayı inceleme yapılabilecektir.

İlişiksizlik belgesi verilmesi

Madde 7 — Meslek mensuplarınca usulüne uygun olarak düzenlenecek raporlarda önerilen borçların ödenmesi kaydıyla veya işverenlerce borçlarını karşılayacak miktarda nakit, süresiz ve kati banka teminat mektubu, Devlet tahvili, Hazine kefaletini haiz tahvil veya bonoların Ünitelere verilmesi halinde, teminata bağlanmamış başkaca borç da yoksa, Ünitelerce ilişiksizlik belgesi verilecektir.

Rapor düzenleme sınırı

Madde 8 — Yönetmeliğin “Rapor düzenleme sınırı” başlıklı 8 inci maddesine istinaden Kurum Yönetim Kurulunun 05/08/2004 tarihli, K.VIII/1566 sayılı kararı ile ihale konusu işlerde istihkak tutarı, özel bina inşaatlarında da maliyet tutarı 5 (beş) trilyon liraya kadar (bu rakam dahil) olan işlerle ilgili raporların serbest muhasebeci mali müşavirlerce düzenlenmesine, yeminli mali müşavirler için ise, bu konuda bir sınır aranılmamasına karar verildiğinden, meslek mensuplarından serbest muhasebeci mali müşavirlerce bu tutarın (KDV hariç) altındaki işler hakkında rapor düzenlenebilecektir.

İncelemede dikkate alınacak oranlar

Madde 9 — Yönetmelik uyarınca incelemede dikkate alınması gereken asgari işçilik oranları Kurum bünyesinde oluşturulan Asgari İşçilik Tespit Komisyonunca belirleneceğinden, bu husustaki inceleme raporlarının düzenlenmesine, söz konusu oranlar Resmi Gazete’de yayımlandıktan sonra başlanacaktır.

Yürürlükten kaldırılan mevzuat

Madde 10 — 02/07/1994 tarih ve 21978 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 5 seri nolu, 30/09/1994 tarih ve 22067 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 10 seri nolu, 26/02/1995 tarih ve 22214 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 12 seri nolu ve 26/11/1995 tarih ve 22475 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 15 seri nolu Sigorta Primleri Takip ve Tahsilatı Genel Tebliğleri yürürlükten kaldırılmıştır.

Yürürlük

Madde 11— Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

Madde 12 — Bu Tebliğ hükümlerini Sosyal Sigortalar Kurumu Başkanı yürütür.

SERBEST MUHASEBECİLİK, SERBEST MUHASEBECİ MALİ

MÜŞAVİRLİK VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK

KANUNU GENEL TEBLİĞİ

SIRA NO: 35

3568 sayılı Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu(1)’nun 12 nci maddesi ile Yeminli Mali Müşavirlerin Tasdik Edecekleri Belgeler, Tasdik Konuları, Tasdike İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik(2)’in 7 nci maddesinin ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu(3)’nun mükerrer 227 nci maddesinin Maliye Bakanlığı’na vermiş olduğu yetkiye istinaden “yatırım indirimi” ile ilgili işlemler yeminli mali müşavirlerin tasdik edeceği konular kapsamına alınmış ve gerekli açıklamalar 7(4), 18(5) ve 20(6) Sıra No.lu Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliğlerinde ve diğer ilgili genel tebliğlerde yapılmıştır.

Yukarıda belirtilen yetkilere dayanılarak mükelleflerin, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu(7)’nun 19 uncu maddesine göre “yatırım indirimi” istisnasından yararlanmaları için aranan şartları taşıdıklarının yeminli mali müşavirlerce tasdikine ilişkin usul ve esaslar ile gerek 24/04/2003 tarihinde yürürlüğe giren anılan madde uyarınca ve gerekse bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce mevcut bulunan düzenleme uyarınca yatırım indirimi istisnasından yararlanmak için yeminli mali müşavir tasdik raporu ibraz zorunluluğuna ilişkin hadler bu Tebliğle belirlenmektedir. Gelir Vergisi Kanunu’nun 19 uncu maddesi ile bu maddenin uygulamasına ilişkin yapılan düzenlemeler ve bu Genel Tebliğ hükümleri birlikte mütalaa olunacaktır.

I — YATIRIM İNDİRİMİ TASDİK İŞLEMLERİNDE UYULMASI GEREKEN USUL VE ESASLAR İLE TASDİK ZORUNLULUĞUNA İLİŞKİN HADLERİN BELİRLENMESİ:

1. Tasdik Zorunluluğu Getirilen Yatırım Tutarı:

Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, Gelir Vergisi Kanunu’nun 19 uncu maddesi kapsamında 2003 yılı içinde yaptıkları 250 milyar lirayı aşan yatırım harcamalarının istisnadan yararlanabilmesi için, bu işlemlerini yeminli mali müşavirlere tasdik ettirmeleri zorunludur.

Gelir Vergisi Kanunu’nun geçici 61 inci maddesinin birinci fıkrası hükmü uyarınca, 24/04/2003 tarihinden önce yürürlükte bulunan hükümlere göre yatırım indirimi istisnasından yararlanmaya devam etmek isteyen mükelleflerin de, 2003 yılı içinde yaptıkları 250 milyar lirayı aşan yatırım harcamalarının istisnadan yararlanabilmesi için bu işlemlerini yeminli mali müşavirlere tasdik ettirmeleri zorunludur.

2. Tam Tasdik Yaptıran Mükellefler:

Yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyanname ve eklerinin tasdiki (tam tasdik) için sözleşme düzenlemiş olan mükelleflerin, yatırım indirimi istisnasından yararlanmaları için ayrıca yatırım indirimi istisnası tasdik raporu ibraz etmelerine gerek bulunmamaktadır. Ancak, bu mükelleflerin yatırım indirimi istisnasına konu teşkil eden işlemlerinin yeminli mali müşavirlerce tasdiki için bu Tebliğ ve ilgili diğer mevzuat çerçevesinde yapılan inceleme ve tetkiklere tam tasdik raporunun ayrı bir bölümünde yer verilmesi gerekmektedir.

3. Tasdik İşleminin Yaptırılmaması veya Tasdik Raporlarının Zamanında İbraz Edilmemesi:

Yatırım indirimi için öngörülen diğer şartlar yerine getirilmiş olsa dahi Bakanlığımızca tasdik zorunluluğu getirilen “yatırım indirimi” istisnasına konu teşkil eden işlemlerin yeminli mali müşavirlere tasdik ettirilmemesi veya tasdik raporunun süresinde ibraz edilmemesi hallerinde istisnadan yararlanılması mümkün değildir.

4. Tasdik Raporunun İbraz Süresi:

Tasdik raporlarının ilgili yıl gelir veya kurumlar vergisi beyannameleri ile birlikte veya beyannamenin verildiği ayı takip eden iki ay içerisinde verilmesi gerekir.

II — YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLERİN YATIRIM İNDİRİMİ İSTİSNASI KONUSUNDA YAPACAKLARI ARAŞTIRMA VE İNCELEMELER:

3568 sayılı Kanunun 12 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü ile tasdike ilişkin usul ve esasların belirlenmesi yetkisi Maliye Bakanlığına verilmiş ve bu yetkinin çıkarılacak yönetmeliklerle kullanılacağı hüküm altına alınmıştır. Tasdik işlemi ile ilgili araştırma ve incelemelerin planlanması, kanıtların toplanması, denetim teknikleri ve tasdike ilişkin diğer usul ve esaslar Yeminli Mali Müşavirlerin Tasdik Edecekleri Belgeler, Tasdik Konuları, Tasdike İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’te açıklanmıştır.

Anılan Yönetmeliğin 14 üncü maddesinde yeminli mali müşavirlerin tasdik çalışmasının yürütülmesi sırasında tasdik konusu ve kapsamı ile ilgili yeterli miktarda güvenilir kanıtları toplamak zorunda oldukları belirtilmiş ve kanıt miktarının yeterli olup olmadığının belirlenmesinde, kanıtın nitelik ve nicelik açısından önemi, hatalı veya hileli olma riski, güvenilirliği gibi hususların göz önünde bulundurulacağı açıklığa kavuşturulmuştur. Maddenin devamında ise kanıt toplamanın amacı açıklanmıştır.

Anılan Yönetmeliğin 15 inci maddesinde ise yeminli mali müşavirlerin tasdik çalışmalarının yürütülmesinde kanıtları hangi tekniklerle toplayacakları konusu düzenlenmiş olup bu düzenleme uyarınca yeminli mali müşavirlerin kanıtları; sayım ve envanter incelemesi, belge incelemesi, bilgi toplama, doğrulama, karşılaştırma ve puantaj, analitik inceleme ve benzeri tekniklerle toplamaları gerekmektedir.

Belirtilen bu hükümler uyarınca, yeminli mali müşavirler yatırım indirimi istisnası tasdik incelemeleri yaparken yeterli miktarda güvenilir kanıtı toplamakla yükümlüdürler. Bu yükümlülüğün yerine getirilebilmesi için, diğer kanıt toplama ve denetim teknikleri yanında rapor dispozisyonunda yer alan hususlar da dikkate alınarak aşağıda belirtilen araştırma ve incelemelerin yapılması zorunludur.

1 – Karşıt inceleme

Yeminli mali müşavirlerin yatırım indirimi istisnası tasdiki çalışmalarında karşıt inceleme yapmaları zorunludur. Karşıt incelemelerin 27(8) ve 29(9) Sıra No’lu Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliğlerinde belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde yapılması gerekmektedir.

2 – Üretici veya ithalatçı firma bilgileri ile diğer belgeler

a – Yeminli mali müşavirler yatırım indirimi istisnası incelemelerinde satın alınan amortismana tabi iktisadi kıymeti üreten veya ithal edilmiş ise ihraç eden firmaya ilişkin; firma unvanı, adres, telefon, faks, varsa e-posta, internet ağı gibi bilgileri araştıracaklardır. Yurtdışındaki ihracatçının iktisadi kıymeti bir başka ülkeden alarak ihracat yapıyor olması halinde ihracatçı bilgileri yanında menşe ülkedeki üreticinin belirtilen bilgilerini de elde etmeye çalışacaklardır.

b – Yatırımla ilgili varsa; fizibilite raporu ve üretici belgesi, taşıma belgesi, montaja ilişkin bilgi ve belgeler ile ithal edilmiş ise eşyanın gümrük hattından geçiş belgesi örneklerinin doğruluğu araştırılacak ve raporun ilgili bölümlerinde bu konuda yapılan çalışmalar hakkında bilgi verilecektir.

3 – Yatırım harcamalarına ilişkin borçlanma ve/veya ödeme bilgi ve belgeleri

İktisadi kıymetlere ilişkin olarak yapılan ödeme ve/veya borçlanma bilgi ve belgeleri (sözleşme, banka havalesi, çek vb) ile borç-alacak ilişkileri irdelenerek birbirlerini doğrulayıp doğrulamadıkları araştırılacaktır. Ayrıca, tevsik zorunluluğu kapsamında bulunan ödemelerin Vergi Usul Kanununun mükerrer 257 nci maddesi hükmü uyarınca yayımlanan 320(10), 323(I1) ve 324(12) Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri hükümlerine uygun olarak yapılıp yapılmadığı kontrol edilecektir. Kayıtlara yansıtılan harcamalarla fiili yatırımlar arasındaki uygunluk kontrol edilecektir.

4 – Kullanıma hazır halde bulunma

Yatırım indirimi istisnasına konu iktisadi kıymet, yatırımın yapıldığı yerde fiziki olarak gözlem suretiyle kontrol edilecek, iktisadi kıymetin yeni olduğu, kullanıma hazır olduğu veya kullanılmaya başlanıldığı tespit edilecektir.

5 – Harcamalarla ilgili diğer belgelerin incelenmesi

Yatırım indirimi istisnasına konu harcamalarla ilgili karşıt inceleme yapılması zorunlu olmayan belgeler ile diğer belgelerin de hukuki geçerliliği ve gerçek durumu yansıttığı tespit edilecek ve şüphelenilen durumlarda ilgili mükellefler hakkında vergi daireleri ve diğer kamu idarelerinden bilgi alınarak gerekli araştırma yapılacaktır.

III — YATIRIM İNDİRİMİ TASDİK RAPORLARINDA BULUNMASI ZORUNLU BİLGİLER:

Yeminli mali müşavirlerce yürütülecek incelemelerde yatırım indirimi mevzuatına ilişkin hükümlere uyulup uyulmadığı, zorunlu araştırma ve inceleme sonuçları ile rapor dispozisyonunda yer alan asgari hususlar da dikkate alınarak araştırılması zorunludur.

Yatırım indirimi istisnasından yararlanılmasına ilişkin tasdik raporları, bu Tebliğin (1) ve (2) numaralı ekini oluşturan rapor dispozisyonuna uygun olarak hazırlanır ve rapor içeriği itibariyle dispozisyonda yer alan hususlara ayrıca yer verilmelidir. Yeminli mali müşavirin gerekli gördüğü diğer belgeler ve inceleme kanıtları raporun eklerini oluşturur.

Tasdik raporlarının “Sonuç” bölümünde, bu Tebliğde belirtilen konuların incelenip incelenmediği, mükellefin aranan şartlara sahip olup olmadığı, yatırım indirimi istisnasına konu olan amortismana tabi iktisadi kıymetlerin toplam tutarı ile bu yatırımlar nedeniyle uygulanacak yatırım indirimi istisna tutarı mutlaka belirtilecektir.

IV — YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLERİN MÜTESELSİL SORUMLULUĞU:

Yeminli mali müşavirlerin yapacakları tasdik incelemelerinin amacı vergi istisnasından faydalanmak için gerekli şartların yerine getirilip getirilmediğini ve vergi matrahını oluşturan gelir ve kurumlar vergisi beyanlarının doğruluğunu araştırmak, tespit etmek ve sağlamaktır. Bu nedenle yeminli mali müşavir gerçek durumu tespit etmek için her türlü belgeden yararlanmak ve her türlü inceleme tekniklerini kullanmak zorundadır.

İmza ve mühür kullanmak suretiyle tasdik yapan ve tasdik raporu düzenleyen yeminli mali müşavirler tasdik kapsamı ile sınırlı olmak üzere tasdikin doğruluğundan sorumludurlar. Yeminli mali müşavirler, yaptıkları tasdikin doğru olmaması halinde ziyaa uğratılan vergilerin ve kesilecek cezaların ödenmesinden mükellefle birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulurlar.

Tebliğ olunur.

(1) 13/06/1989 tarih ve 20194 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

(2) 02/01/1990 tarih ve 20390 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

(3) 10/01/1961 tarih ve 10703 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

(4) 30/01/1993 tarih ve 21481 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

(5) 30/07/1995 tarih ve 22359 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

(6) 19/02/1996 tarih ve 22559 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

(7) 06/01/1961 tarih ve 10700 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

(8) 06/12/2000 tarih ve 24252 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

(9) 02/03/2001 tarih ve 24334 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

(10) 04/07/2003 tarih ve 25158 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

(11) 01/08/2003 tarih ve 25186 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

(12) 28/10/2003 tarih ve 25273 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

EK 1 : Yeminli mali müşavirlik yatırım indirimi tasdik raporu kapak örneği

EK 2 : Rapor dispozisyonu

EK: l

Rapor Sayısı : YMM…./….-….                                                                                ………………..

Rapor Ekleri :                                                                                                              …./…./…..                                    

YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK

YATIRIM İNDİRİMİ

TASDİK RAPORU

                                                                      Adı Soyadı                            :

İncelemeyi yapan                                       Bağlı Olduğu Oda              :

    Yeminli Mali

      Müşavirin                                             Büro Adresi                         :

                                                                      Telefon Numarası               :

        Dayanak                                              Günü                                     :

  Sözleşmesinin

                                                                      Sayısı                                    :

                                                                      Adı Soyadı (Unvanı)            :

                                                                      Adresi                                   :

      Mükellefin                                            Vergi Dairesi                      :

                                                                      Hesap No.su                         :

                                                                      Telefon Numarası               :

İnceleme Dönemi                                                                                     :

Yatırım Konusu                                                                                       :      

Toplam Yatırım Harcaması Tutarı                                                      :      

Yararlanması Uygun Görülen              

Toplam İndirim Tutarı                                                                           : 

SONUÇ                 :

EK: 2

RAPOR DİSPOZİSYONU

             I — GENEL BİLGİ:

             Bu bölümde en az aşağıdaki bilgiler yer alacaktır:

             – Mükellefin adı, soyadı, ünvanı, sermayesinin % 10 ve daha fazla paylı ortaklarının adları ve adresleri,

             – Mükellefin iştigal konusu,

             – Mükellefin ve varsa ortaklarının bağlı bulunduğu vergi dairesi, hesap numarası.

             – Mükellefin ticaret sicil kaydı, sicil numarası,

             – Yatırım dönemine ilişkin bilanço ve gelir tablosu,

             – Yatırıma ilişkin genel bilgiler,

             – Yatırım indirimi istisnalarının safi kurum kazancına uygulanıp uygulanmadığı,

             – Tasdik işlemine konu istisnanın Gelir Vergisi Kanununun Ek l- 6 ncı maddelerinde yapılan düzenlemelere göre uygulanacak olması halinde, istisnaların gelir vergisi tevkifatına tabi tutulup tutulmadığı,

             – Muhasebeden veya muhasebe denetiminden sorumlu olanların adları ile serbest muhasebeci, serbest muhasebeci mali müşavir veya yeminli mali müşavir ünvanına sahip olup olmadıkları,

             – Gerekli görülen diğer hususlar.

             II — USUL İNCELEMELERİ:

             Bu bölümde en az aşağıdaki bilgilere yer verilecektir:

             – Bilanço esasına göre defter tutulup tutulmadığı,

             – Yasal defterlerin tasdikine ilişkin bilgiler,

             – Defter kayıtlarına dayanak teşkil eden belgelerin usulüne uygun olup olmadığı, gerçeği yansıtıp yansıtmadığı,

             – Defter kayıtlarının kayıt nizamına, muhasebe ilkelerine uygun olup olmadığı,

             – Mükelleflerin kayıtlarının hesaplanan ve yararlanılan yatırım indirimi istisnası tutarlarının yıllar itibariyle takibini yapacak şekilde tutulup tutulmadığı,

             – Beyannamelerin zamanında verilip verilmediği.

             – Gerekli görülen diğer hususlar.

             III — HESAP İNCELEMELERİ:

             Bu bölümde en az aşağıdaki hususların belirtilmesi zorunludur:

             – Yeminli mali müşavirler bu bölümde ayrıca topladıkları kanıtların yeterli miktarda ve güvenilir olduğunu, izledikleri denetleme yöntem ve tekniklerinin tasdik ettikleri yatırım indirimi istisnası açısından uygun ve yeterli olduğunu açıklayacaklardır,

             – Yatırım indirimine konu aktif değerin mükellef faaliyetinde kullanılıp kullanılamayacağı,

             – Amortismana tabi iktisadi kıymetin yatırım indirimine konu olup olmadığı ve buna ilişkin   belgelerin ayrıntılı listesi ile tutarları,

             – Yatırım indirimine konu aktif değerlerin yeni ve kullanıma hazır vaziyette olup olmadığı,

             – Yatırım indiriminin hesaplanmasında yatırım indirimine konu amortismana tabi iktisadi kıymetlerin maliyet bedelinin %40’nın esas alınıp alınmadığı,

             – Kurumların, birleşme, devir veya nev’i değişikliklerinde, yatırım indirimi uygulamasının yeni şirketçe yapılabilmesi için; birleşme, devir ve nev’i değişikliğinin Kurumlar Vergisi Kanununun ilgili maddelerinde öngörülen şekilde yapılıp yapılmadığının ve yatırım indiriminden yararlanma şartlarının mevcut olup olmadığının,

             – Açılan akreditif için yatırım indirimi uygulanıp, uygulanmadığının, (Akreditif gayri kabil rücû akreditif olsa dahi kati ithalleri yapılıp gümrükten çekilerek aktif bir hesaba alınması halinde harcama sayılarak yatırım indirimi uygulanması mümkündür.)

             – İncelemenin sağlıklı ve amacına uygun sonuçlandırılabilmesi için gerekli olabilecek diğer konuların irdelenmesi,

             – Yararlanılacak yatırım indirimi istisnası tutarı ve hesaplama şekli, (Endeksleme uygulaması ile enflasyon düzeltmesi yapılıp yapılmadığı da belirtilecektir.)

             – Yatırım indirimi istisnasının Gelir Vergisi Kanununun 19 uncu maddesine mi yoksa bundan önceki düzenlemeye göre mi yapıldığı hususunda gerekli ayrımın yapılıp yapılmadığı,

             – Yatırım İndirimi İstisnası Uygulamasının doğruluğu,

             – Tasdik işlemi için gerekli görülen diğer hususlar.

             IV — SONUÇ

             Yeminli mali müşavir, mükelleflerinin ilgili dönem hesaplarının yatırım indirimi yönünden incelenmesinden, fiili durumun, muhasebe kayıt ve belgelerin ilgili mevzuata uygunluğunun ve doğruluğunun araştırıldığını belirterek, kazançtan indirilecek yatırım indirimi istisnasının ne kadar olduğu konusundaki görüşünü kesin olarak ifade edecektir.

                                                                                                                                      YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR

                                                                                                                                                Adı ve Soyadı

                                                                                                                                          İmza-Mühür

SERBEST MUHASEBECİLİK, SERBEST MUHASEBECİ MALİ

MÜŞAVİRLİK VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK

KANUNU GENEL TEBLİĞİ

SIRA NO: 35

3568 sayılı Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu(1)’nun 12 nci maddesi ile Yeminli Mali Müşavirlerin Tasdik Edecekleri Belgeler, Tasdik Konuları, Tasdike İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik(2)’in 7 nci maddesinin ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu(3)’nun mükerrer 227 nci maddesinin Maliye Bakanlığı’na vermiş olduğu yetkiye istinaden “yatırım indirimi” ile ilgili işlemler yeminli mali müşavirlerin tasdik edeceği konular kapsamına alınmış ve gerekli açıklamalar 7(4), 18(5) ve 20(6) Sıra No.lu Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliğlerinde ve diğer ilgili genel tebliğlerde yapılmıştır.

Yukarıda belirtilen yetkilere dayanılarak mükelleflerin, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu(7)’nun 19 uncu maddesine göre “yatırım indirimi” istisnasından yararlanmaları için aranan şartları taşıdıklarının yeminli mali müşavirlerce tasdikine ilişkin usul ve esaslar ile gerek 24/04/2003 tarihinde yürürlüğe giren anılan madde uyarınca ve gerekse bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce mevcut bulunan düzenleme uyarınca yatırım indirimi istisnasından yararlanmak için yeminli mali müşavir tasdik raporu ibraz zorunluluğuna ilişkin hadler bu Tebliğle belirlenmektedir. Gelir Vergisi Kanunu’nun 19 uncu maddesi ile bu maddenin uygulamasına ilişkin yapılan düzenlemeler ve bu Genel Tebliğ hükümleri birlikte mütalaa olunacaktır.

I — YATIRIM İNDİRİMİ TASDİK İŞLEMLERİNDE UYULMASI GEREKEN USUL VE ESASLAR İLE TASDİK ZORUNLULUĞUNA İLİŞKİN HADLERİN BELİRLENMESİ:

1. Tasdik Zorunluluğu Getirilen Yatırım Tutarı:

Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, Gelir Vergisi Kanunu’nun 19 uncu maddesi kapsamında 2003 yılı içinde yaptıkları 250 milyar lirayı aşan yatırım harcamalarının istisnadan yararlanabilmesi için, bu işlemlerini yeminli mali müşavirlere tasdik ettirmeleri zorunludur.

Gelir Vergisi Kanunu’nun geçici 61 inci maddesinin birinci fıkrası hükmü uyarınca, 24/04/2003 tarihinden önce yürürlükte bulunan hükümlere göre yatırım indirimi istisnasından yararlanmaya devam etmek isteyen mükelleflerin de, 2003 yılı içinde yaptıkları 250 milyar lirayı aşan yatırım harcamalarının istisnadan yararlanabilmesi için bu işlemlerini yeminli mali müşavirlere tasdik ettirmeleri zorunludur.

2. Tam Tasdik Yaptıran Mükellefler:

Yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyanname ve eklerinin tasdiki (tam tasdik) için sözleşme düzenlemiş olan mükelleflerin, yatırım indirimi istisnasından yararlanmaları için ayrıca yatırım indirimi istisnası tasdik raporu ibraz etmelerine gerek bulunmamaktadır. Ancak, bu mükelleflerin yatırım indirimi istisnasına konu teşkil eden işlemlerinin yeminli mali müşavirlerce tasdiki için bu Tebliğ ve ilgili diğer mevzuat çerçevesinde yapılan inceleme ve tetkiklere tam tasdik raporunun ayrı bir bölümünde yer verilmesi gerekmektedir.

3. Tasdik İşleminin Yaptırılmaması veya Tasdik Raporlarının Zamanında İbraz Edilmemesi:

Yatırım indirimi için öngörülen diğer şartlar yerine getirilmiş olsa dahi Bakanlığımızca tasdik zorunluluğu getirilen “yatırım indirimi” istisnasına konu teşkil eden işlemlerin yeminli mali müşavirlere tasdik ettirilmemesi veya tasdik raporunun süresinde ibraz edilmemesi hallerinde istisnadan yararlanılması mümkün değildir.

4. Tasdik Raporunun İbraz Süresi:

Tasdik raporlarının ilgili yıl gelir veya kurumlar vergisi beyannameleri ile birlikte veya beyannamenin verildiği ayı takip eden iki ay içerisinde verilmesi gerekir.

II — YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLERİN YATIRIM İNDİRİMİ İSTİSNASI KONUSUNDA YAPACAKLARI ARAŞTIRMA VE İNCELEMELER:

3568 sayılı Kanunun 12 nci maddesinin ikinci fıkrası hükmü ile tasdike ilişkin usul ve esasların belirlenmesi yetkisi Maliye Bakanlığına verilmiş ve bu yetkinin çıkarılacak yönetmeliklerle kullanılacağı hüküm altına alınmıştır. Tasdik işlemi ile ilgili araştırma ve incelemelerin planlanması, kanıtların toplanması, denetim teknikleri ve tasdike ilişkin diğer usul ve esaslar Yeminli Mali Müşavirlerin Tasdik Edecekleri Belgeler, Tasdik Konuları, Tasdike İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’te açıklanmıştır.

Anılan Yönetmeliğin 14 üncü maddesinde yeminli mali müşavirlerin tasdik çalışmasının yürütülmesi sırasında tasdik konusu ve kapsamı ile ilgili yeterli miktarda güvenilir kanıtları toplamak zorunda oldukları belirtilmiş ve kanıt miktarının yeterli olup olmadığının belirlenmesinde, kanıtın nitelik ve nicelik açısından önemi, hatalı veya hileli olma riski, güvenilirliği gibi hususların göz önünde bulundurulacağı açıklığa kavuşturulmuştur. Maddenin devamında ise kanıt toplamanın amacı açıklanmıştır.

Anılan Yönetmeliğin 15 inci maddesinde ise yeminli mali müşavirlerin tasdik çalışmalarının yürütülmesinde kanıtları hangi tekniklerle toplayacakları konusu düzenlenmiş olup bu düzenleme uyarınca yeminli mali müşavirlerin kanıtları; sayım ve envanter incelemesi, belge incelemesi, bilgi toplama, doğrulama, karşılaştırma ve puantaj, analitik inceleme ve benzeri tekniklerle toplamaları gerekmektedir.

Belirtilen bu hükümler uyarınca, yeminli mali müşavirler yatırım indirimi istisnası tasdik incelemeleri yaparken yeterli miktarda güvenilir kanıtı toplamakla yükümlüdürler. Bu yükümlülüğün yerine getirilebilmesi için, diğer kanıt toplama ve denetim teknikleri yanında rapor dispozisyonunda yer alan hususlar da dikkate alınarak aşağıda belirtilen araştırma ve incelemelerin yapılması zorunludur.

1 – Karşıt inceleme

Yeminli mali müşavirlerin yatırım indirimi istisnası tasdiki çalışmalarında karşıt inceleme yapmaları zorunludur. Karşıt incelemelerin 27(8) ve 29(9) Sıra No’lu Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliğlerinde belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde yapılması gerekmektedir.

2 – Üretici veya ithalatçı firma bilgileri ile diğer belgeler

a – Yeminli mali müşavirler yatırım indirimi istisnası incelemelerinde satın alınan amortismana tabi iktisadi kıymeti üreten veya ithal edilmiş ise ihraç eden firmaya ilişkin; firma unvanı, adres, telefon, faks, varsa e-posta, internet ağı gibi bilgileri araştıracaklardır. Yurtdışındaki ihracatçının iktisadi kıymeti bir başka ülkeden alarak ihracat yapıyor olması halinde ihracatçı bilgileri yanında menşe ülkedeki üreticinin belirtilen bilgilerini de elde etmeye çalışacaklardır.

b – Yatırımla ilgili varsa; fizibilite raporu ve üretici belgesi, taşıma belgesi, montaja ilişkin bilgi ve belgeler ile ithal edilmiş ise eşyanın gümrük hattından geçiş belgesi örneklerinin doğruluğu araştırılacak ve raporun ilgili bölümlerinde bu konuda yapılan çalışmalar hakkında bilgi verilecektir.

3 – Yatırım harcamalarına ilişkin borçlanma ve/veya ödeme bilgi ve belgeleri

İktisadi kıymetlere ilişkin olarak yapılan ödeme ve/veya borçlanma bilgi ve belgeleri (sözleşme, banka havalesi, çek vb) ile borç-alacak ilişkileri irdelenerek birbirlerini doğrulayıp doğrulamadıkları araştırılacaktır. Ayrıca, tevsik zorunluluğu kapsamında bulunan ödemelerin Vergi Usul Kanununun mükerrer 257 nci maddesi hükmü uyarınca yayımlanan 320(10), 323(I1) ve 324(12) Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri hükümlerine uygun olarak yapılıp yapılmadığı kontrol edilecektir. Kayıtlara yansıtılan harcamalarla fiili yatırımlar arasındaki uygunluk kontrol edilecektir.

4 – Kullanıma hazır halde bulunma

Yatırım indirimi istisnasına konu iktisadi kıymet, yatırımın yapıldığı yerde fiziki olarak gözlem suretiyle kontrol edilecek, iktisadi kıymetin yeni olduğu, kullanıma hazır olduğu veya kullanılmaya başlanıldığı tespit edilecektir.

5 – Harcamalarla ilgili diğer belgelerin incelenmesi

Yatırım indirimi istisnasına konu harcamalarla ilgili karşıt inceleme yapılması zorunlu olmayan belgeler ile diğer belgelerin de hukuki geçerliliği ve gerçek durumu yansıttığı tespit edilecek ve şüphelenilen durumlarda ilgili mükellefler hakkında vergi daireleri ve diğer kamu idarelerinden bilgi alınarak gerekli araştırma yapılacaktır.

III — YATIRIM İNDİRİMİ TASDİK RAPORLARINDA BULUNMASI ZORUNLU BİLGİLER:

Yeminli mali müşavirlerce yürütülecek incelemelerde yatırım indirimi mevzuatına ilişkin hükümlere uyulup uyulmadığı, zorunlu araştırma ve inceleme sonuçları ile rapor dispozisyonunda yer alan asgari hususlar da dikkate alınarak araştırılması zorunludur.

Yatırım indirimi istisnasından yararlanılmasına ilişkin tasdik raporları, bu Tebliğin (1) ve (2) numaralı ekini oluşturan rapor dispozisyonuna uygun olarak hazırlanır ve rapor içeriği itibariyle dispozisyonda yer alan hususlara ayrıca yer verilmelidir. Yeminli mali müşavirin gerekli gördüğü diğer belgeler ve inceleme kanıtları raporun eklerini oluşturur.

Tasdik raporlarının “Sonuç” bölümünde, bu Tebliğde belirtilen konuların incelenip incelenmediği, mükellefin aranan şartlara sahip olup olmadığı, yatırım indirimi istisnasına konu olan amortismana tabi iktisadi kıymetlerin toplam tutarı ile bu yatırımlar nedeniyle uygulanacak yatırım indirimi istisna tutarı mutlaka belirtilecektir.

IV — YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLERİN MÜTESELSİL SORUMLULUĞU:

Yeminli mali müşavirlerin yapacakları tasdik incelemelerinin amacı vergi istisnasından faydalanmak için gerekli şartların yerine getirilip getirilmediğini ve vergi matrahını oluşturan gelir ve kurumlar vergisi beyanlarının doğruluğunu araştırmak, tespit etmek ve sağlamaktır. Bu nedenle yeminli mali müşavir gerçek durumu tespit etmek için her türlü belgeden yararlanmak ve her türlü inceleme tekniklerini kullanmak zorundadır.

İmza ve mühür kullanmak suretiyle tasdik yapan ve tasdik raporu düzenleyen yeminli mali müşavirler tasdik kapsamı ile sınırlı olmak üzere tasdikin doğruluğundan sorumludurlar. Yeminli mali müşavirler, yaptıkları tasdikin doğru olmaması halinde ziyaa uğratılan vergilerin ve kesilecek cezaların ödenmesinden mükellefle birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulurlar.

Tebliğ olunur.

(1) 13/06/1989 tarih ve 20194 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

(2) 02/01/1990 tarih ve 20390 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

(3) 10/01/1961 tarih ve 10703 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

(4) 30/01/1993 tarih ve 21481 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

(5) 30/07/1995 tarih ve 22359 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

(6) 19/02/1996 tarih ve 22559 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

(7) 06/01/1961 tarih ve 10700 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

(8) 06/12/2000 tarih ve 24252 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

(9) 02/03/2001 tarih ve 24334 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

(10) 04/07/2003 tarih ve 25158 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

(11) 01/08/2003 tarih ve 25186 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

(12) 28/10/2003 tarih ve 25273 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

EK 1 : Yeminli mali müşavirlik yatırım indirimi tasdik raporu kapak örneği

EK 2 : Rapor dispozisyonu

EK: l

Rapor Sayısı : YMM…./….-….                                                                                ………………..

Rapor Ekleri :                                                                                                              …./…./…..                                    

YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK

YATIRIM İNDİRİMİ

TASDİK RAPORU

                                                                      Adı Soyadı                            :

İncelemeyi yapan                                       Bağlı Olduğu Oda              :

    Yeminli Mali

      Müşavirin                                             Büro Adresi                         :

                                                                      Telefon Numarası               :

        Dayanak                                              Günü                                     :

  Sözleşmesinin

                                                                      Sayısı                                    :

                                                                      Adı Soyadı (Unvanı)            :

                                                                      Adresi                                   :

      Mükellefin                                            Vergi Dairesi                      :

                                                                      Hesap No.su                         :

                                                                      Telefon Numarası               :

İnceleme Dönemi                                                                                     :

Yatırım Konusu                                                                                       :      

Toplam Yatırım Harcaması Tutarı                                                      :      

Yararlanması Uygun Görülen              

Toplam İndirim Tutarı                                                                           : 

SONUÇ                 :

EK: 2

RAPOR DİSPOZİSYONU

             I — GENEL BİLGİ:

             Bu bölümde en az aşağıdaki bilgiler yer alacaktır:

             – Mükellefin adı, soyadı, ünvanı, sermayesinin % 10 ve daha fazla paylı ortaklarının adları ve adresleri,

             – Mükellefin iştigal konusu,

             – Mükellefin ve varsa ortaklarının bağlı bulunduğu vergi dairesi, hesap numarası.

             – Mükellefin ticaret sicil kaydı, sicil numarası,

             – Yatırım dönemine ilişkin bilanço ve gelir tablosu,

             – Yatırıma ilişkin genel bilgiler,

             – Yatırım indirimi istisnalarının safi kurum kazancına uygulanıp uygulanmadığı,

             – Tasdik işlemine konu istisnanın Gelir Vergisi Kanununun Ek l- 6 ncı maddelerinde yapılan düzenlemelere göre uygulanacak olması halinde, istisnaların gelir vergisi tevkifatına tabi tutulup tutulmadığı,

             – Muhasebeden veya muhasebe denetiminden sorumlu olanların adları ile serbest muhasebeci, serbest muhasebeci mali müşavir veya yeminli mali müşavir ünvanına sahip olup olmadıkları,

             – Gerekli görülen diğer hususlar.

             II — USUL İNCELEMELERİ:

             Bu bölümde en az aşağıdaki bilgilere yer verilecektir:

             – Bilanço esasına göre defter tutulup tutulmadığı,

             – Yasal defterlerin tasdikine ilişkin bilgiler,

             – Defter kayıtlarına dayanak teşkil eden belgelerin usulüne uygun olup olmadığı, gerçeği yansıtıp yansıtmadığı,

             – Defter kayıtlarının kayıt nizamına, muhasebe ilkelerine uygun olup olmadığı,

             – Mükelleflerin kayıtlarının hesaplanan ve yararlanılan yatırım indirimi istisnası tutarlarının yıllar itibariyle takibini yapacak şekilde tutulup tutulmadığı,

             – Beyannamelerin zamanında verilip verilmediği.

             – Gerekli görülen diğer hususlar.

             III — HESAP İNCELEMELERİ:

             Bu bölümde en az aşağıdaki hususların belirtilmesi zorunludur:

             – Yeminli mali müşavirler bu bölümde ayrıca topladıkları kanıtların yeterli miktarda ve güvenilir olduğunu, izledikleri denetleme yöntem ve tekniklerinin tasdik ettikleri yatırım indirimi istisnası açısından uygun ve yeterli olduğunu açıklayacaklardır,

             – Yatırım indirimine konu aktif değerin mükellef faaliyetinde kullanılıp kullanılamayacağı,

             – Amortismana tabi iktisadi kıymetin yatırım indirimine konu olup olmadığı ve buna ilişkin   belgelerin ayrıntılı listesi ile tutarları,

             – Yatırım indirimine konu aktif değerlerin yeni ve kullanıma hazır vaziyette olup olmadığı,

             – Yatırım indiriminin hesaplanmasında yatırım indirimine konu amortismana tabi iktisadi kıymetlerin maliyet bedelinin %40’nın esas alınıp alınmadığı,

             – Kurumların, birleşme, devir veya nev’i değişikliklerinde, yatırım indirimi uygulamasının yeni şirketçe yapılabilmesi için; birleşme, devir ve nev’i değişikliğinin Kurumlar Vergisi Kanununun ilgili maddelerinde öngörülen şekilde yapılıp yapılmadığının ve yatırım indiriminden yararlanma şartlarının mevcut olup olmadığının,

             – Açılan akreditif için yatırım indirimi uygulanıp, uygulanmadığının, (Akreditif gayri kabil rücû akreditif olsa dahi kati ithalleri yapılıp gümrükten çekilerek aktif bir hesaba alınması halinde harcama sayılarak yatırım indirimi uygulanması mümkündür.)

             – İncelemenin sağlıklı ve amacına uygun sonuçlandırılabilmesi için gerekli olabilecek diğer konuların irdelenmesi,

             – Yararlanılacak yatırım indirimi istisnası tutarı ve hesaplama şekli, (Endeksleme uygulaması ile enflasyon düzeltmesi yapılıp yapılmadığı da belirtilecektir.)

             – Yatırım indirimi istisnasının Gelir Vergisi Kanununun 19 uncu maddesine mi yoksa bundan önceki düzenlemeye göre mi yapıldığı hususunda gerekli ayrımın yapılıp yapılmadığı,

             – Yatırım İndirimi İstisnası Uygulamasının doğruluğu,

             – Tasdik işlemi için gerekli görülen diğer hususlar.

             IV — SONUÇ

             Yeminli mali müşavir, mükelleflerinin ilgili dönem hesaplarının yatırım indirimi yönünden incelenmesinden, fiili durumun, muhasebe kayıt ve belgelerin ilgili mevzuata uygunluğunun ve doğruluğunun araştırıldığını belirterek, kazançtan indirilecek yatırım indirimi istisnasının ne kadar olduğu konusundaki görüşünü kesin olarak ifade edecektir.

                                                                                                                                      YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR

                                                                                                                                                Adı ve Soyadı

                                                                                                                                          İmza-Mühür

SERBEST MUHASEBECİLİK, SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK KANUNU GENEL TEBLİĞİ SIRA NO: 36

3568 sayılı Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununun 12 nci maddesinin Maliye Bakanlığı’na verdiği yetkiye dayanılarak hazırlanan “Yeminli Mali Müşavirlerin Tasdik Edecekleri Belgeler, Tasdik Konuları, Tasdike İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” in (Tasdik Yönetmeliği) 7 nci maddesi ile yeminli mali müşavirlerce vergi mevzuatı yönünden tasdiki yapılabilecek olan konu ve belgeler belirlenmiştir.

Bakanlığımızca yayımlanan 6 Seri No.lu Özel Tüketim Vergisi Genel Tebliği ile 01.07.2003 gün ve 2003/5868 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki Karar kapsamında özel tüketim vergisi sıfıra indirilen akaryakıt kullanımına ilişkin düzenleme ile getirilen imkandan yararlanılması yeminli mali müşavirler tarafından düzenlenecek faaliyet raporu ibraz edilmesi şartına bağlanmış olup, Özel Tüketim Vergisi Sıfırlanmış Deniz Yakıtı Tasdik Raporunda bulunması gereken zorunlu bilgiler, rapor dispozisyonu, raporların teslimi ve yeminli mali müşavirlerin düzenleyecekleri raporlarla ilgili sorumluluklarına ilişkin usul ve esaslar bu Tebliğ ile belirlenmektedir.

I – TASDİKİN AMACI

Bu Tebliğ kapsamında yeminli mali müşavirlerce yapılacak tasdikin amacı; deniz yakıtı kullanan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, 01.07.2003 gün ve 2003/5868 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki Karar ve buna ilişkin uygulama usul ve esaslarını belirleyen 6 Seri No.lu Özel Tüketim Vergisi Genel Tebliği ile gerektiğinde bu konuda yayımlanacak tebliğ ve benzeri düzenlemeler kapsamında, Özel Tüketim Vergisi sıfırlanmış deniz yakıtı uygulamasından yararlanması için mükelleflerin öngörülen şartları sağlayıp sağlamadıklarının tespit edilmesidir.

II – YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLERCE DÜZENLENECEK ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ SIFIRLANMIŞ DENİZ YAKITINA İLİŞKİN DÖNEM FAALİYETİ TASDİK RAPORLARINDA BULUNMASI GEREKEN BİLGİLER

Özel Tüketim Vergisi Sıfırlanmış Deniz Yakıtı Tasdik Raporu, bu Tebliğin (1) no.lu ekini oluşturan rapor kapağına ve (2) no.lu ekini oluşturan raporun dispozisyonuna uygun olarak hazırlanır. Bu Tebliğ ile 6 Seri No.lu Özel Tüketim Vergisi Kanunu Genel Tebliğinde istenilen belgeler ve yeminli mali müşavirin gerekli gördüğü diğer belgeler ve inceleme kanıtları raporun eklerini oluşturur.

Sözü edilen Tebliğ uyarınca, Kararname kapsamında deniz yakıtı kullanan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin (ticari ve zirai kazançları gerçek usulde tespit edilmeyenler hariç) her takvim yılının ilk altı aylık 1 inci dönemi ve kalan altı aylık 2 nci döneminde kullandıkları deniz yakıtı ile gerçekleştirdikleri ticari ve zirai faaliyetlerine ilişkin olarak Yeminli Mali Müşavirler tarafından düzenlenecek Tasdik Raporunun, bu dönemleri takip eden ay başından itibaren 1 ay içerisinde deniz yakıtı kullanıcılarının KDV yönünden bağlı bulundukları vergi dairelerine verilmesi gerekmektedir.

Aynı mükellefle ilgili olarak aynı yılda, aynı yeminli mali müşavir tarafından düzenlenen ve aynı vergi dairesine verilen müteakip tasdik raporlarının, “Genel Bilgi” bölümünde yer alan ve değişmeyen bilgilere raporda yer verilmesine veya değişmeyen belgelerin rapora eklenmesine gerek bulunmamaktadır.

Söz konusu bilgi ve belgelerde değişiklik yok ise bu bilgi ve belgelerin yer aldığı raporun tarih ve sayısı müteakip raporlarda belirtilecek, değişiklik olması halinde ise değişiklikle ilgili bilgi verilecektir. Her yıla ait ilk raporda bilgi ve belgelerin tamamına yer verilecek ve rapora eklenecektir.

Ayrıca, 11 Sıra No.lu Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliği’nin ekine uygun olarak düzenlenecek “Tasdik Sözleşmesi”nin I inci bölümünde yer alan “Tasdik Konusu” başlıklı sütun, “14- Özel Tüketim Vergisi Sıfırlanmış Deniz Yakıtı Tasdik Raporu” şeklinde kodlanacaktır.

III – YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLERİN MÜTESELSİL SORUMLULUĞU

Yeminli mali müşavirlerin yapmış olduğu incelemenin amacı, 01.07.2003 gün ve 2003/5868 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki Karar hükmünden yararlanılması için aranılan şartların yerine getirilip getirilmediğini, deniz akaryakıtı kullanımının aranılan şartlara uygun olarak gerçekleştirilip gerçekleştirilmediğini ve dolayısıyla bu konu ile sınırlı olmak üzere ödenmesi gereken özel tüketim vergisinin sıfıra indirilmesi gerekçesine uygun olarak kullanımın doğruluğunu araştırmak, tespit etmek ve sağlamaktır. Bu nedenle yeminli mali müşavirler, gerçek durumu tespit etmek için her türlü belgeden yararlanmak ve Tasdik Yönetmeliği çerçevesinde her türlü inceleme tekniklerini kullanmak zorundadırlar.

İmza ve mühür kullanmak suretiyle tasdik yapan ve tasdik raporu düzenleyen yeminli mali müşavirler, tasdik kapsamı ile sınırlı olmak üzere tasdikin doğruluğundan sorumludurlar.

Yeminli mali müşavirler, yaptıkları tasdikin doğru olmaması halinde deniz akaryakıtının öngörülen mevzuata aykırı kullanımının tespiti nedeniyle alınması gereken vergilerden ve kesilecek cezalardan ve hesaplanacak gecikme faizlerinden mükellefle birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulurlar.

IV – RAPORUN TESLİMİ

Özel Tüketim Vergisi Sıfırlanmış Deniz Yakıtı Tasdik Raporu, deniz yakıtı kullanıcılarının KDV yönünden bağlı bulundukları vergi dairelerine bizzat raporu düzenleyen yeminli mali müşavir tarafından kimlik ibraz edilerek tutanak karşılığında teslim edilecektir. Tutanaklar, vergi dairesi müdürü veya yardımcıları tarafından imzalanacaktır.

Tebliğ olunur.

—————————–

EK 1: Yeminli mali müşavirlik özel tüketim vergisi sıfırlanmış deniz yakıtı tasdik raporu kapak örneği

EK 2: Rapor dispozisyonu

 —————————-

1 13/06/1989 tarih ve 20194 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

2 02/01/1990 tarih ve 20390 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

3 31/12/2003 tarih ve 25333 (3.M) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

4 16/12/1993 tarih ve 21790 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

EK:1

Rapor Sayısı : YMM…./……        ………………….

Rapor Ekleri: …./…./….

YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK

ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ SIFIRLANMIŞ

DENİZ YAKITI TASDİK RAPORU

EK:2

RAPOR DİSPOZİSYONU

I — GENEL BİLGİ:

Bu bölümde en az aşağıdaki bilgiler yer alacaktır:

A- Dağıtım İzin Belgesine Sahip Akaryakıt Dağıtım Şirketlerine İlişkin Bilgiler

– Dağıtım izin belgesinde yer alan bilgiler.

– Adı, soyadı, ünvanı, sermayesinin % 10 ve daha fazla paylı ortaklarının adları ve adresleri.

– İştigal konusu, ticaret sicil kaydı ve numarası.

– Bağlı bulunduğu vergi dairesi, hesap numarası.

– Söz konusu şirketlere ilişkin sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenleme veya kullanma yönünde haklarında rapor veya tespit varsa bununla ilgili bilgiler.

– Gerekli görülen diğer hususlar.

B – Özel Tüketim Vergisi Sıfıra İndirilmiş Deniz Yakıtı Alan Kullanıcılarına İlişkin Bilgiler

– Mükellefin adı, soyadı, ünvanı, ve/veya ortaklarının adları ve adresleri.

– Mükellefin iştigal konusu, ticaret sicil kaydı ve numarası.

– Mükellefin ve varsa ortaklarının bağlı bulunduğu vergi dairesi, hesap numarası.

– Mükellefin ticaret sicil kaydı, sicil numarası.

– Kayıtlı oldukları mesleki kuruluşlar.

– ÖTV’si indirilmiş yakıt alacak deniz aracının adı, tonilatosu, DEB bilgileri. (Balıkçı gemileri için su ürünleri ruhsat tezkeresi)

– Gemilerin mevcut yakıt tankları kapasitesi ve deniz aracına verilen yakıtların cinsi (fuel-oil veya motorin) ile Yakıt Alım Defterinde belirtilen bir defada ve bir yılda alabilecekleri azami yakıt miktarları hakkında bilgiler.

– Gerekli görülen diğer hususlar.

II — USUL İNCELEMELERİ:

Bu bölümde en az aşağıdaki bilgilere yer verilecektir:

– Yasal defterlerin tasdikine ilişkin bilgiler,

– Defter kayıtlarına dayanak teşkil eden belgelerin usulüne uygun olup olmadığı, gerçeği yansıtıp yansıtmadığı,

– Defter kayıtlarının kayıt nizamına, muhasebe ilkelerine uygun olup olmadığı,

– Beyannamelerin zamanında verilip verilmediği.

– Gerekli görülen diğer hususlar.

III — HESAP İNCELEMELERİ:

Bu bölümde en az aşağıdaki hususların belirtilmesi zorunludur:

– Özel Tüketim Vergisi sıfıra (0) indirilmiş yakıt kullanarak yapılan ticari ve zirai faaliyet sonucu elde edilen hasılat tutarlarına ilişkin bilgiler.

– Mükellefin son hesap dönemine ilişkin bilanço ve gelir tablosu.

– Özel Tüketim Vergisi sıfıra (0) indirilmiş olarak satın alınan yakıtın hangi amaçla, hangi işlerde kullanıldığı, kullanılan yakıtın miktarı.

– Yakıt alım defterine ilişkin bilgiler.(geçerlilik süresi, onaylanıp onaylanmadığı, DEB’in (balıkçı gemileri için su ürünleri ruhsat tezkeresi) geçerlilik tarihine ilişkin bilgiler vs.)

– Son iki yıllık katma değer vergisi ve varsa özel tüketim vergisi beyanları, nakden veya mahsuben yapılan ödemeleri.

– Gerekli görülen diğer hususlar.

IV — SONUÇ

Yeminli mali müşavir, Özel Tüketim Vergisi sıfıra indirilmiş olarak satın alınan yakıtın hangi amaçla ve hangi işlerde kullanıldığı ve kullanılan yakıtın miktarına ilişkin kayıt ve belgelerin ilgili mevzuata uygunluğunun ve doğruluğunun araştırıldığını belirterek, konu hakkında görüşünü kesin olarak ifade edecektir.

YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR

Adı ve Soyadı         

İmza-Mühür